Stanowisko Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex Super Omnia” w sprawie nieuzasadnionej ingerencji w decyzje sądów i prokuratorów w przedmiocie tymczasowego aresztowania.
Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex Super Omnia” po raz kolejny z dezaprobatą odnosi się do działań prokuratorów, polegających na wykorzystywaniu formalnych uprawnień i wszczynaniu śledztw w sprawach o naruszanie przepisów prawa przez sędziów, w sytuacji wydawania przez nich orzeczeń odmiennych od stanowiska i oczekiwań prokuratury.
Nasz niepokój wywołuje śledztwo wszczęte przez Prokuraturę Regionalną w Szczecinie w sprawie nieprawidłowości przy wyznaczaniu składów szczecińskich sądów, orzekających w kwestii tymczasowego aresztowania dziesięciu podejrzanych o popełnienie przestępstw z art. 296 k.k.
Przypominamy, że ustawodawca przewidział w kodeksie postępowania karnego konsekwencje naruszenia przepisów proceduralnych, jeżeli mogło mieć wpływ na treść orzeczenia. Prezentowane przez Prokuraturę Krajową stanowisko, iż przedmiotem śledztwa jest ocena formalnych aspektów trybu wyznaczania składów orzekających i jednoczesne (niejako na marginesie) forsowanie poglądu podważającego merytoryczną warstwę orzeczeń sądów obu instancji przekonuje, że rzeczywistym celem tego śledztwa jest pozaprawna i niedozwolona próba wywarcia wpływu na niezawisłość sędziowską. Konfrontacja informacji przekazywanych przez rzecznika szczecińskiego sądu i prokuratur najwyższych szczebli pozwala bowiem stwierdzić, że postanowienie o wszczęciu śledztwa w tej sprawie pozostaje w kolizji z treścią art. 231 § 1 k.k., art. 303 k.p.k. i obowiązującego w czasie orzekania art. 351 k.p.k.
Wszczęcie zaś śledztwa przez prokuraturę bezpośrednio zainteresowaną orzeczeniami szczecińskich sądów może być i jest postrzegane jako przejaw – rujnującego wymiar sprawiedliwości – pieniactwa procesowego, które niezmiernie rzadko dotychczas pojawiało się w akcjach procesowych prokuratorów.
W szerszym kontekście zainicjowanie powyższego śledztwa wpisuje się w trwający od kilkunastu miesięcy mechanizm deprecjonowania wymiaru sprawiedliwości i kształtowania negatywnego wizerunku sędziów i sądów w społeczeństwie, wykorzystywany przez organy władzy wykonawczej dla uzasadniania wdrażanej przez nie koncepcji dotyczących ustroju sądownictwa.
Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex super omnia” wyraża również zaniepokojenie forsowaniem przez Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego represyjnego modelu postępowania przygotowawczego, którego istotą ma być dążenie do stosowania tymczasowego aresztowania niemal w każdym przypadku. Nie negujemy potrzeby stosowania tego środka, zwłaszcza wobec podejrzanych o popełnienie drastycznych czynów, zagrożonych surową karą. Apelujemy jednak o wstrzemięźliwość, unikanie populistycznych ocen oraz zaprzestania wprowadzaniu atmosfery, w której rozwaga przy korzystaniu z tego wyjątkowego środka stanie się iluzją.
Na tle decyzji Prokuratora Generalnego, która dotyka prokuratorów łódzkiej prokuratury rejonowej, apelujemy o publiczne przedstawienie merytorycznych ich powodów. Nie aprobujemy argumentacji przedstawionej przez Prokuratora Generalnego w dniu 24 sierpnia 2017 roku w trakcie konferencji prasowej. Uważamy, że sposób oceny decyzji prokuratorów, którzy miesiąc wcześniej doprowadzili do tymczasowego aresztowania dwóch spośród trzech sprawców okrutnego zgwałcenia, nie buduje autorytetu Prokuratora Generalnego. Nie pozwala bowiem zrozumieć istoty stanowiska, które powinno wskazywać na rażące i oczywiste naruszenie prawa. Informacja o niewłaściwej, czy też niepełnej kwalifikacji prawnej czynu nie jest wystarczająca, jeśli zważyć, że prokuratorzy podejmowali decyzje przed miesiącem i byli zobowiązani wykonać wszelkie czynności w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania podejrzanych.
Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex super omnia” stanowczo sprzeciwia się kształtowaniu praktyki w zakresie stosowania tymczasowego aresztowania poprzez zastraszanie sędziów i prokuratorów, w oderwaniu od rzeczowej analizy faktów i obowiązującego prawa oraz ponawia wcześniejsze apele o zachowanie przez Prokuratora Generalnego rozwagi w ocenie potencjalnych uchybień i tym samym zwraca się o krzewienie kultury prawnej oraz zaufania do organów ochrony prawnej.
Zarząd Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex super omnia”
