Relacja z konferencji zorganizowanej przez Stowarzyszenie Sędziów THEMIS i Rzecznika Praw Obywatelskich

W dniu 4 września br. w siedzibie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się konferencja „Wymiar Sprawiedliwości. Ewolucja czy rewolucja?”, zorganizowana przez Stowarzyszenie Sędziów THEMIS i Rzecznika Praw Obywatelskich we współpracy z Kołem Naukowym Prawa Konstytucyjnego „Legislator” i Inicjatywą „Wolne Sądy”. Konferencja została objęta honorowym patronatem prof. Małgorzaty Gersdorf, Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego.

W konferencji uczestniczyło ponad 200 sędziów, prokuratorów (w tym kilkunastu członków Stowarzyszenia Lex Super Omnia), adwokatów, pracowników naukowych oraz przedstawicieli wielu organizacji i stowarzyszeń, działających na rzecz zachowania niezależności władzy sądowniczej.
Otwarcia konferencji dokonali:  Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf,  Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar oraz Prezes Stowarzyszenia Sędziów THEMIS Irena Kamińska, sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Celem konferencji, zgodnie z założeniami organizatorów, była między innymi próba odpowiedzi na pytania związane z projektowanymi zmianami w wymiarze sprawiedliwości, to jest:

• czy szybkie i poważne zmiany dotyczące wymiaru sprawiedliwości mogą być zagrożeniem dla praw obywatelskich,
• czy gwałtowne zmiany systemu prawa wpłynęły lub mogą wpłynąć na życie obywateli,
• jakie rozwiązania prawne są gwarantem sprawiedliwego procesu? W jaki sposób powinny być przeprowadzone zmiany dotyczące sądownictwa.

Konferencja zawierała trzy panele. Pierwszy „Sądownictwo przełomu 1989 roku”, którego moderatorem był Dariusz Mazur, sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie, stanowił omówienie zmian, które nastąpiły w tamtym czasie w ustroju sądów powszechnych i organizacji Sądu Najwyższego. W panelu tym wystąpili z referatami prof. Adam Friszke z Instytutu Studiów Politycznych PAN „Przy okrągłym stole. O Polskę – demokratyczne państwo prawa” oraz prof. Karol Modzelewski „Państwo policyjne a prawo do sądu”.
Panel drugi zatytułowany „Wolne sądy – wolni ludzie” jako moderator poprowadził Waldemar Żurek, sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie, członek Krajowej Rady Sądownictwa. W panelu tym wystąpili: adw. Mikołaj Pietrzak, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie z referatem ”Prawo do rzetelnego procesu karnego”, Michał Mistygacz, prokurator z Prokuratury Rejonowej Warszawa – Śródmieście, jednocześnie pracownik naukowy Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego (członek LSO) z referatem „Wpływ pozycji ustrojowej i procesowej prokuratora na rzetelność procesu karnego w Polsce”, adw. Paulina Kieszkowska – Knapik, reprezentująca Inicjatywę „Wolne Sądy” z referatem „Niezależność sądów jako gwarant ochrony praw i wolności jednostki” oraz Jakub Dąbrowski z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, który mówił o „(kntr)rewolucji u bram – problem wolności sztuki po 2015 roku”.

Panel trzeci, dotyczący „sprawiedliwości obywatelskiej” prowadziła Maria Ejchart – Dubois, Prezes Zarządu Stowarzyszenia imienia prof. Zbigniewa Hołdy. W trakcie tego panelu wystąpili: prof. Marcin Matczak z Wydziału Prawa i Administracji UW z referatem „Najwyższa niesprawiedliwość – formalizm sędziowski a wrażliwość sędziego”, Maciej Czajka, sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie z referatem „Obywatele – sędziami”, Maciej Kurowski z Koła Naukowego „Legislator” z referatem „Sposób powoływania sędziów a ich niezawisłość” oraz Piotr Cykowski z Akcji Demokratycznej, który mówił na temat „Łańcuch światła – jakich sądów chcemy?”.
Po zakończeniu każdego panelu miała miejsce ożywiona dyskusja, w której głos zabrało kilkanaście osób.
Podsumowania konferencji dokonali sędzia Irena Kamińska, Prezes Stowarzyszenia Sędziów THEMIS oraz  Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar.

Szczegółowy zapis wszystkich wystąpień zostanie umieszczony na stronie internetowej Stowarzyszenia Sędziów THEMIS oraz Koła Naukowego Prawa Konstytucyjnego „Legislator” działającego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

opr. Andrzej Kaucz, prokurator w stanie spoczynku