III Śląskie Forum Karnoprocesowe „Ofensywa legislacyjna w karnistyce. Quo Vadis legum latore?”

W dniu 23 maja 2019 roku w Katowicach odbyło III Śląskie Forum Karnoprocesowe organizowane przez Katedrę Prawa Karnego Procesowego Uniwersytetu Śląskiego oraz  działające przy niej Koło Naukowe Prawa Karnego Procesowego „Justitia”. Konferencja nosiła tytuł „Ofensywa legislacyjna w karnistyce. Quo vadis legum latore?” i została objęta patronatem honorowym I Prezes Sądu Najwyższego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Naczelnej Rady Adwokackiej, Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach, Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” oraz Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex Super  Omnia”.

Celem organizatorów była analiza proponowanych zmian w Kodeksie karnym, Kodeksie postępowania karnego, Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia oraz Kodeksie karnym skarbowym, przewidzianych w Projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, a także Projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy. Nie mogło nas zabraknąć podczas wydarzenia, na forum którego toczyła się dyskusja na temat tak ważny, jak jakość proponowanych przez ustawodawcę ostatnich zmian w prawie karnym materialnym,  procesowym oraz skarbowym.

Wśród prelegentów Stanisław Trociuk – Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich z przejmującym wystąpieniem pt.„Zmiany w sądownictwie i ich wpływ na prawo do rzetelnego procesu karnego”, dr Katarzyna Sychta z Katedry Prawa Karnego Procesowe WPiA UŚ z wykładem zatytułowanym „Postępowanie dowodowe na rozprawie głównej w kontekście zarzutów apelacyjnych, SSR Jakub Kościerzyński z prelekcją na temat „Instrumentalnego wykorzystania przepisów Kodeksu postępowania karnego w toku czynności wyjaśniających podejmowanych przez rzeczników dyscyplinarnych jako formy nacisku na sędziego”, prof. dr hab. Leszek Wilk z Katedry Prawa WSFiP w Bielsku-Białej z wykładem zatytułowanym „Główne aspekty projektowanych zmian Kodeksu karnego skarbowego”, dr hab.prof. UŚ Olga Sitarz z Katedry Prawa Karnego i Kryminologii WPiA UŚ z charyzmatycznym wystąpieniem na temat „Polityki karnej w świetle planowanej nowelizacji Kodeksu Karnego” oraz dr Dominika Bek z Katedry Prawa Karnego i Kryminologii WPiA UŚ z wykładem na temat „Wybranych nowych typów czynów zabronionych w projekcie nowelizacji kodeksu karnego z 25 stycznia 2019 roku”. Nasze stowarzyszenie reprezentowała prokurator Aleksandra Antoniak-Drożdż, która jako prelegentka wygłosiła wykład zatytułowany „Projekt nowelizacji art. 117 k.p.k. oraz art. 378 a k.p.k. – skuteczna odpowiedź na obstrukcję procesową czy ograniczenie prawa do obrony? Rozważania w świetle postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/343 z dnia 9 marca 2016 roku”.

Uczestnicy konferencji próbowali odpowiedzieć na pytanie, czy proponowane zmiany rzeczywiście doprowadzą do usprawnienia procesu karnego, czy będą skutecznym narzędziem do walki z obstrukcją procesową i wreszcie w jakiej mierze proponowane zmiany pozostają w zgodzie z Konstytucją i norami prawa międzynarodowego.

Prelegenci w swoich wystąpieniach wskazywali na niedopracowanie proponowanych zamian, jak również liczne błędy w zakresie prawidłowej legislacji. Podkreślano iluzoryczność w  przedmiocie realizacji podstawowego celu, jakim kierował się projektodawca, a więc przyspieszenie postępowania karnego i walkę z obstrukcją procesową. Wskazywano na konsekwencje wynikające z ograniczenia zasady rzetelnego procesu karnego, w tym prawa do obrony, na gruncie prawa międzynarodowego. W sposób negatywny oceniono fakt, iż wprowadzane pospiesznie niedopracowane rozwiązania pozostają w oczywistej sprzeczności z Konstytucją i dorobkiem prawa międzynarodowego. Uczestnicy dyskusji wskazywali na konieczność nabywania przez przedstawicieli środowisk prawniczych umiejętności rozmawiania o prawie w sposób prosty i zrozumiały dla obywateli, co ma dawać większą skuteczność przy edukowaniu i przekonywaniu do racji opierających się na idei poszanowania norm Konstytucji i demokratycznego państwa prawa.

Osobny wątek w dyskusji dotyczył wykładu SSR Jakuba Kościerzyńskiego, który w swoim wystąpieniu na temat „Instrumentalnego wykorzystania przepisów Kodeksu postępowania karnego w toku czynności wyjaśniających podejmowanych przez rzeczników dyscyplinarnych jako formy nacisku na sędziego”, opowiadał na przykładzie prowadzonych wobec sędziów postępowań dyscyplinarnych o niedopuszczalnych praktykach rzeczników dyscyplinarnych. W tym zakresie głos w dyskusji zabrała prokurator w stanie spoczynku Iwona Palka reprezentująca na konferencji Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia, która podkreśliła fakt prowadzenia postępowań dyscyplinarnych wobec członków oraz zarządu LSO m.in. za udział w inicjatywach obywatelskich oraz sprzeciwienie się szkalowaniu dobrego imienia sędziów. W konkluzji prokurator Robert Wypych z naszego stowarzyszenia wskazał, że prowadzone wobec sędziów i prokuratorów postępowania dyscyplinarne winny skłaniać wszystkie środowiska prawnicze niezależnie od wykonywanego zawodu sędziego, prokuratora, adwokata czy radcy prawnego do większej konsolidacji i wzajemnej współpracy oraz solidarności, co stanowiło znakomite podsumowanie na zakończenie III Śląskiego Forum Karnoprocesowego w Katowicach.