II Kongres Prawa Rodzinnego w Krakowie
Kilkuset adwokatów i sędziów z sześciu europejskich krajów wzięło udział w dniach 17-19 października 2019r. w II Kongresie Prawa Rodzinnego zorganizowanym w Krakowie przez Okręgową Radę Adwokacją w Krakowie pod patronatem Naczelnej Rady Adwokackiej oraz medialnym patronatem Radia RMF FM oraz portalu Onet. Kongres odbył się w Centrum Dydaktycznym Wydziału Prawa i Administracji UJ., a wydarzenia towarzyszące w Klubie Adwokatów i siedzibie Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie.
Przewodni temat konferencji ” Porwanie a wydanie” dotyczył problematyki porwań rodzicielskich oraz stosowania w praktyce przepisów Konwencji haskiej. Panelistami biorącymi udział w konferencji byli prawnicy, adwokaci, sędziowie z Włoch, Szkocji, Wielkiej Brytani, Niemiec, Francji, Bułgarii oraz Polski. Wsród prelegentów znajdował się także Mariusz Krasoń – prokurator, członek Zarządu Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia, który przedstawił problematykę stosowania w praktyce przepisu art. 211 kodeksu karnego, omówił jego znaczenie, znamiona, praktyczne możliwości wykorzystania oraz problemy związane z prowadzeniem postepowań przygotowawczych w tym zakresie.
Z prezentowanych danych wynika, że w roku 2018 w Polsce doszło do 350 porwań rodzicielskich. Dla porównania – w roku 2013 takich zdarzeń było około 50. Najczęściej porywane są dzieci do 6-8 roku życia. W ostatnich latach, w związku z natężonym transgranicznym migrowaniem osób, w szczególności w celach zarobkowych, zwiekszyła się ilość osób, które zdecydowały się na wyjazd w celu poszukiwania pracy za granicę. Osoby, te po kilku latach decydują się na osiedlenie na stałe w danych państwie i równie często zakładają rodziny za granicą. Uczestnicy Kongresu zwrócili uwage, na problemy powstające z reguły w momencie, gdy relacje rodzinne ulegają pogorszeniu. Wówczas coraz cześciej dochodzi do sytuacji, w których jeden z rodziców zabiera wspólne dziecko i wyjeżdża do kraju swojego pochodzenia. Mamy wtedy do czynienia z tzw. „porwaniem rodzicielskim”, a więc z uprowadzeniem dziecka z terytorium kraju jego pobytu na terytorium innego kraju.
Sytuacje transgranicznych uprowadzeń regulowane są przez prawo międzynarodowe, w tym w szczególności przez tzw. „Konwencję haską” z dnia 25 października 1980r., dotyczącą cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka. Stroną tej Konwencji jest również Polska. Konwencja została stworzona w przekonaniu, że interes dziecka ma podstawowe znaczenie we wszystkich sprawach dotyczących opieki nad nim, a dodatkowo jej celem jest wdrożenie mechanizmu umożliwiającego szybkie i sprawne uregulowanie, tymczasowej, opieki nad dzieckiem i wydanie go jednemu z rodziców. Pani mecenas Katarzyna Frankiewicz, inicjatorka i organizatorka Kongresu wskazała także, iż ” celem konwencji jest zapewnienie niezwłocznego powrotu dzieci bezprawnie uprowadzonych lub zatrzymanych w jednym z umawiających się państw oraz zapewnienie poszanowania praw do opieki i odwiedzin określonych przez ustawodawstwo jednego umawiającego się państwa w innych umawiających się państwach”.
W tym tez kontekście istotne jest wskazanie nie tylko uregulowań cywilistycznych ale także karnych, pozwalających na dokonanie rozróżnienia zachowań na takie, które stanowią dozwolone prawnie zachowania rodziców, od tych które są już realizowaniem znamion przestępstwa uprowadzenia dziecka (np. art. 211 polskiego kodeksu karnego). Uczestnicy Kongresu przedstawili uregulowania obowiązujące w ich krajach, podkreślając odrębności w tym zakresie ale jednocześnie wskazali na wspólne, jednolite praktyki i możliwości rozstrzygania sporów z poszanowaniem praw dziecka, które to prawa zgodnie uznano za najistotniejsze.